- αποστολικοί πατέρες
- Οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς που έζησαν και έδρασαν αμέσως μετά την εποχή των Αποστόλων. Στα συγγράμματά τους διακρίνεται αναμφισβήτητα η ορθόδοξη διδασκαλία χωρίς καμία απόκλιση. To έργο των α.π. ήταν πολύπλευρο, γιατί είχαν να αντιμετωπίσουν τις αντιδράσεις του ιουδαϊσμού, που ήθελε να απορροφήσει, να καθυποτάξει και να νοθεύσει τον χριστιανισμό, και τους διάφορους κινδύνους που προέρχονταν από την ειδωλολατρία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Από την άλλη μεριά έπρεπε να οργανώσουν και να αναπτύξουν τον εσωτερικό βίο της εκκλησίας, που ήταν ανάγκη να ξεχωρίσει από όλες τις άλλες θρησκείες και να δείξει τη μοναδικότητα της σωτηρίας του ανθρώπου στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Οι α.π. αντιμετώπισαν τις δυσκολίες με ηρωισμό και αναδείχτηκαν σε έξοχους συγγραφείς. Οι σπουδαιότεροι α.π. ήταν: 1) Ιγνάτιος ο Αντιοχείας. Μαρτύρησε την εποχή του αυτοκράτορα Τραϊανού κατά το 110 μ.Χ. Περίφημη είναι η επιστολή του προς τους χριστιανούς της Ρώμης, με την οποία τους παρακαλούσε να σταματήσουν τις προσπάθειες να τον σώσουν από το μαρτύριο. 2) Κλήμης ο Ρώμης. Γνωστός για την περίφημη επιστολή του προς τους Κορινθίους, με την οποία τους παρακαλούσε να διατηρήσουν ειρήνη και ομόνοια μεταξύ τους. 3) Πολύκαρπος ο Σμύρνης. Μαθητής του Ευαγγελιστή Ιωάννη, που ανέλαβε να συζητήσει με τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο για τον συνεορτασμό του Πάσχα από όλο τον χριστιανικό κόσμο. Μαρτύρησε το 156 μ.Χ. σε ηλικία 86 ετών και η μνήμη του τιμάται στις 23 Φεβρουαρίου. Συγγράμματα α.π. θεωρούνται και τα εξής: α) Η Διδαχή των 12 Αποστόλων, στην οποία αναπτύσσεται η διδασκαλία των δύο οδών, δηλαδή της αρετής και της κακίας. β) η επιστολή του Βαρνάβα, ο Ποιμήν του Ερμά και ΑιΛογίων Κυριακαί εξηγήσεις του Παπία, επισκόπου Ιεράπολης.
Dictionary of Greek. 2013.